El cerrahisi içinde birçok işlemi kapsayan geniş bir alandır. Üst ekstremite olarak adlandırılan omuzdan başlayarak parmak uçlarına kadar olan tüm anatomik yapıların hastalıkları ve tedavisi ile ilgilenen bir branştır. Üst ekstremitemizde bulunan kemikler, kaslar, tendonlar, kan damarları, sinirler birbiri ile uyum içerisinde çalışır. Bu yapılarda meydana gelen hastalıklar, travmalar veya doğumsal el anomalileri el cerrahisinin ilgilendiği rahatsızlıklardandır. Elin rekonstrüktif cerrahisi;

• El yaralanmaları,
• Eldeki yapılara zarar veren ve değiştiren osteoartrit ve romatoid artrit gibi romatizmal hastalıklar,
• Eldeki yapılarda meydana gelen dejeneratif değişiklikler,
• Doğumda olan veya doğuştan gelen el deformiteleri,
• El enfeksiyonları gibi nedenlerden dolayı yapılabilir.

El Cerrahisi Hastalıkları Nelerdir?

El, Bilek ve Önkol Hastalıkları:

• Parmak ve Uzuv Yırtılmaları: Düzgün kesiler, ezilme, kirli yaralar, yanmalar, rüptür anından replantasyona kadar olan sürecin yönetimini sağlamak ile ilgilenir. Rüptüre olan dokunun eski haline getirilmesi tedavi alanıdır.
• Arter Sinir ve Tendon Yaralanmaları: Damar kesileri kanamaya sebep olabileceği gibi dokunun kan desteğini keserek nekroza (dokunun ölümü) kadar gitmesine sebep olabilir. Sinirler hareket komutlarını iletir ve duyuları taşır. Tendonlar ise kasların gücünü kemiklere aktararak hareketin oluşmasını sağlar. Bu dokuların kısmı veya tam kesileri ameliyat ile onarılır.
• Kırık ve Çıkıklar: El, el bileği, önkol ve dirsek kırıkları, bağ yırtılmaları, kol kemiği kırıklarının tamamı el cerrahisi alanına girer. Kırığın şekline, kişinin yaşına ve hastanın durumuna göre alçı uygulaması, invaziv olmayan düzeltmeler veya cerrahi müdahaleler yapılır.

Sinir ve Tendon Sıkışmaları:

• Karpal Tünel Sendromu: Median sinirin farklı sebeplerden dolayı bilekte sıkışması ile oluşur. İlk üç parmakta ve dördüncü parmağın yarısında ağrı ve uyuşma hissi görülür. Ateller, ilaçlar, fizik tedavi veya cerrahi ile tedavi edilir.
• De Quervain Hastalığı: Baş parmağın bilekten abdüksiyonunu sağlayan tendonların sıkışması sebebiyle oluşur. Cerrahi gevşetme ile düzeltilebilir.
• Tetik Parmak: Parmakların bükülen tendonları avuç içine bağlandıkça sıkışır ve kalınlaşır. Parmak hareketleri ağrılıdır.
• Dupuytren Kontraktürü: Bir veya daha fazla parmağın (bu durumda başparmağa en uzak olan iki parmak) avuç içine doğru büküldüğü ve tam olarak düzeltilemediği elin ağrısız bir deformitesidir.
• Guyon Kanalı Sendromu: Ulnar sinirin bilekte dar bir anatomik kanaldan geçerken distal kısmının yaralanmasını içeren nispeten nadir bir periferik ulnar nöropatidir.

Romatizmal, İnflamatuar Rahatsızlıklar:

• Romatoid Artrit: Romatoid artrit genellikle bileklerinizin, ellerinizin ve parmaklarınızın küçük eklemlerinin romatizmal hastalığıdır. Artrit bir eldeki parmak eklemlerini etkiliyorsa, diğer elinizdeki parmak eklemlerini de etkilemesi muhtemeldir. Ağrı ve sabah tutulmaları kişinin başlıca şikayetidir.
• El ve El Bileğinde Romatizma: Kişinin el kemikleri ve bileğinde şişme, ağrı ve hareket kısıtlaması olur. Etkilenen eklem ve tedaviden alınan geri dönüşe göre cerrahi yöntemler ile tedavi planlanır.
• İnterseksiyon Sendromu: Dorsal bilek ekstansörlerinin birinci ve ikinci kompartmanlarını etkiler. Zorlayıcı ve tekrarlayan hareketlerden dolayı oluşan kas sürtünmelerine bağlı gelişir.
• El Osteoartrozu: Eklemin sertliğine ve ağrısına neden olan iltihaplardır. Hastalığın ilerlemesi ile birlikte nodül oluşumu izlenebilir. Uç eklemlerde kireçlenmeye bağlı oluşan nodüllere Heberden Nodülü; orta eklemlerde oluşan nodüllere Bouchard Nodülü denir. İltihabın seyrine göre farmakolojik müdahaleler yapılabilirken ortopedik işlemler ile kişinin el fonksiyonları düzeltilebilir.

El ve Bilekler Nasıl Korunabilir?

Bileklerinizi ve ellerinizi zorlayacak tekrarlayıcı hareketlerden kaçınmanız o bölgedeki kas ve tendonların harabiyetine neden olur. Bu nedenle iş yaparken ara vererek çalışmak, dinlenmek etkili olacaktır. Yazı yazarken veya bilgisayar başında çalışırken pozisyonunuzu doğru ayarlamanız, gerekiyorsa bir destek kullanmanız ellerinizde ve bileğinizde olabilecek rahatsızlıkları azaltmanıza yardımcı olur.